بیان پروتئینهای مرتبط با اپوپتوزیس (fas, bcl۲) در لیکن پلان دهانی

سابقه و هدف: لیکن پلان دهانی یک اختلال شایع ایمونولوژیک وابسته به لنفوسیت ها است که در آن کراتینوسیتهای لایه بازال، هدف لنفوسیتهای t قرار می گیرند و بدنبال پدیده اپوپتوزیس دچار دژنرسانس هیدروپیک می گردند. تاکنون چندین پروتئین در آغاز و پیشرفت اپوپتوزیس معرفی شده اند. هدف از این مطالعه، ارزیابی بیان ایمونوهیستوشیمی دو پروتئین مهم پرواپوپتوتیک (fas) و آنتی اپوپتوتیک (bcl2) در نمونه های لیکن پلان دهانی و ارزیابی نقش آنها در روند این بیماری می باشد.مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی، رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی با آنتی بادی های ضد bcl2 و fas برای برش های بافتی بلوک های پارافینه 12 نمونه لیکن پلان دهانی (9عدد مخاط باکال و 3 عدد مخاط لثه) و 12 نمونه مخاط غیر بیمار (8 عدد فیبروم تحریکی از مخاط باکال و 4 عدد مخاط نرمال لثه)، که تمامی آنها از آرشیو بخش پاتولوژی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی استخراج شده بود، انجام شد. رنگ پذیری سلول ها در دو منطقه اپیتلیوم و بافت همبند زیر اپیتلیوم در هر نمونه مورد بررسی قرار گرفت. شدت رنگ پذیری سلول ها به صورت رنگ پذیری ضعیف (+), متوسط (++) و شدید (+++) طبقه بندی شد. نتایج بدست آمده مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.یافته ها: بیان ایمونوهیستوشیمیاییfas در اپیتلیوم بین دو گروه بیمار و غیر بیمار اختلاف معنی داری نشان نداد (هر دو 50% ضعیف و بقیه متوسط و شدید) و در ناحیه زیر اپیتلیوم نیز اختلاف معنی داری مشاهده نشد (3/83% ضعیف و متوسط و بقیه شدید در مقابل 9/90% ضعیف و متوسط و بقیه شدید). همچنین بیان bcl2 در اپیتلیوم بین دو گروه بیمار و غیر بیمار اختلاف معنی داری نشان نداد (100% ضعیف در مقابل 7/66% ضعیف و بقیه متوسط و شدید) ولی بیان bcl2در زیر اپیتلیوم دارای اختلاف معنی داری بین دو گروه بود (7/91% متوسط در نمونه های بیمار در مقابل 7/66% ضعیف در نمونه های غیر بیمار؛ 01/0p=).نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه احتمالا پروتئین های fas وbcl2 نقش قابل توجهی در فرآیند اپوپتوزیس، که در اتیولوژی لیکن پلان دهانی پیشنهاد شده ندارند و ارزیابی سایر پروتئین های حاضر در این فرآیند توصیه می شود.